POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Polska

2024-04-15 JAN ZUMBACH - NIESPOKOJNY DUCH POLSKIEGO LOTNICTWA

Zaczęło się od tego, że w pogodnych porach roku, każdego dnia o godzinie jedenastej przed południem, przelatywał nad naszym domem liniowy samolot polskiego towarzystwa lotniczego, trzysilnikowy Fokker. Gapiłem się na niego tak, że aż bolał mnie kark. Potem próbowałem naśladować lot samolotu, biegając z poziomo wyprostowanymi ramionami i głosem wydając dźwięk jego silników. Biegałem tak aż do utraty tchu, nad brzeg jeziora; tam padałem, skrajnie wyczerpany, w trawę. Dysząc ze zmęczenia, zaciskając pięści i zęby, powtarzałem gniewnie: ja też będę lotnikiem! - wspominał po latach w książce "Ostatnia walka". Jan Zumbach.

Jan Zumbach to legendarny dowódca Dywizjonu 303, ale także przemytnik, najemnik i rebeliant. Postać nietuzinkowa, najsłynniejszy polski awanturnik wszechczasów. Koledzy mówili na niego Johan, z powodu szwajcarskich korzeni, lub Kaczor Donald, ponieważ ozdabiał swoje maszyny postaciami z disnejowskich bajek. Dzisiaj przypada kolejna rocznica jego urodzin w 1915 roku.

Przyszedł na świat w 1915 roku w Ursynowie. Był podpułkownikiem dyplomowanym pilotem Wojska Polskiego, podpułkownikiem Królewskich Sił Powietrznych oraz asem myśliwskim Polskich Sił Powietrznych na obczyźnie. Ukończył Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, przed II wojną światową służył w 111 eskadrze myśliwskiej. Po wybuchu wojny przedostał się z Polski do Rumunii, skąd przez Bejrut dotarł drogą morską do Francji. Przez krótki czas służył tam w I Kluczu Kominowym, dowodzonym przez majora Krasnodębskiego, by w czerwcu 1940 roku zostać ewakuowanym do Wielkiej Brytanii. Tam trafił do polskiego dywizjonu myśliwskiego 303.

Po II wojnie światowej prowadził awanturnicze życie. Był współwłaścicielem firmy lotniczo-taksówkarskiej zajmującej się przemytem. Później walczył jako najemnik w Afryce, utworzył lotnictwo w Katandze i został jego dowódcą. Zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w 1986 roku we Francji, a pochowano go w Polsce na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Pozostawił po sobie autobiografię "Ostatnia walka: Moje życie jako lotnika, przemytnika i poszukiwacza przygód" w której opowiada o walkach z niemieckimi messerschmittami, widzianych z fotela hurricane'a, przytacza liczne anegdoty dotyczące historycznych bohaterów, demitologizuje m.in. słynnych asów przestworzy. Z zapałem przedstawia swoje powojenne losy, opowiada o zajęciach, jakich się imał: przemycie złota i luksusowych zegarków, swojej roli w secesji Katangi i Biafry czy pełnieniu roli restauratora w Paryżu. Choć nie brak tu faktów historycznych, książkę czyta się niemal jak powieść sensacyjną.

KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI

Jan Zumbach w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI

POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.

NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ